Bakanlık yetkilileri 'üreme sağlığı'na önem verdiklerini ifade ediyorlar ama üreme sağlığı kavramını gebelik takibi ile eşdeğer ve ondan ibaret görüyorlar. Gerçekten gebe takibi ile ilgili yooğun çalışmalar, gelişmeler oldu. Ancak üreme sağlığı bir bütündür; aile planlaması, cinsel yolla bulaşan hastalıklar, infertilite ve hatta menopozu kapsar. Aile planlaması büyük önem kaybetti. Ülkemizde en iyi, verimli ve standard çalışan kurumu Ana Çocuk Sağlığı Merkezleri idi. AÇSAP'lar ülkenin neresine giderseniz gidin aynı standarda sahip, çaşışanlarının yüksek motivasyonda olduğu kurumlardı. AÇSAP'lar kapanmadı gibi görünse de kadrolarının neredeyse tamamını kaybettiler. Toplum Sağlığı Merkezlerinde bulunan doktorların konsültan gibi görev yaptığı ve birkaç ebe hemşirenin çalıştığı yerler haline geldiler. Eskiden her ay yüzlerce RiA uygulayan, etkili aile planlaması yöntemleri ve eğitim veren kurumlar giderek hasta kaybettiler.
Amaç hastaların kendi aile hekimlerinden bu hizmeti almasıydı. Başlangıçta makul görünen bu niyet uygulanamadı. Çünkü aile hekimlerinin bir kısmı bu konuda eğitimli/sertifikalı değil, bir kısmı ise yoğun tempolarında bu konuda yeterli motivasyona sahip değiller.
Durum böyle olunca jinekolojik muayene yapılmayan, RiA uygulanmayan aile sağlığı merkezleri, önemini kaybetmiş AÇSAP'larla aile planlaması Türkiye'de önemini giderek yitirdi. Bu konu sorulduğunda ise bakanlık yetkilileri hemen ülke nüfusunun artması gerektiğini söyleyerek cevaplıyorlar. Temel sıkıntı aile planlaması ile nüfus artışının karıştırılması. Hükümetlerin ülke nüfusunu yetersiz bularak arttırmak istemelerini makul bulabilirsiniz, destekleyebilirsiniz; ancak kadınların istedikleri zaman ve sayıda çocuk sahibi olma haklarını gözardı etmemelisiniz. İstenmeyen gebeliklerin artması kadın sağlığı, üreme sağlığı hizmetlerinin yetersiz olduğunu gösteriyor.Amaç hastaların kendi aile hekimlerinden bu hizmeti almasıydı. Başlangıçta makul görünen bu niyet uygulanamadı. Çünkü aile hekimlerinin bir kısmı bu konuda eğitimli/sertifikalı değil, bir kısmı ise yoğun tempolarında bu konuda yeterli motivasyona sahip değiller.
Kadınların istemeden, zamansız ve isteksiz şekilde çocuk doğurmaları yerine ailelerini planlayarak istedikleri zaman gebe kalmaları çok daha çağdaş bir halk sağlığı yaklaşımıdır.
Halen ülkemizdeki sağlık kurumlarının birçoğunda etkili aile planlaması yönetem sunumu yoktur. Danışmanlık hizmeti verilmemektedir.
Oysa ki aile planlaması hizmetlerinin kalitesi bir ülkenin sağlık göstergelerinin en önemlilerinden birisidir.
Sevgi ve saygılarımla
Dr.Ali Cerrahoğlu
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder